مشاوره تحصیلی - کودک - خانواده
وبلاگ شخصی کریم زنگنه ، کارشناس مشاوره و دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده - بازی درمانگر تخصصی کودکمشاوره تحصیلی - کودک - خانواده
وبلاگ شخصی کریم زنگنه ، کارشناس مشاوره و دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده - بازی درمانگر تخصصی کودک
ساعات طلایی درس خواندن
زمان مناسب برای مطالعه از جمله موضوعاتی است که نظریه های گوناگونی درباره آن ارائه شده و بحثهای زیادی صرورت گرفته است.
هر کس بنا بر تجربه یا تحقیق خود زمان یا زمانهای خاصی را برای مطالعه پیشنهاد می کند. به راستی بهترین زمان برای مطالعه چه موقعی است؟ چه زمانی حافظه توانایی بیشتری برای به خاطر سپاری مطالب دارد؟ در چه هنگامی از شبانه روز، مغز کارایی بالاتری دارد؟ و خلاصه اینکه در چه زمانی باید درس خواند تا بتوان حد اکثر استفاده را از درس و یادگیری برد؟
پاسخ به این پرسشها متفاوت است. عده ای معتقدند شب و خصوصا آخر شب، زمانی مناسب برای مطالعه و یادگیری است و برعکس، عده ای دیگر عقیده دارند که مناسب ترین زمان برای یادگیری اوایل صبح است.
گروهی که معتقدند مطالعه آخر شب مناسب تر است، میگویند چون خواننده بعد از مطالعه می خوابد ذهن فرصت کافی برای پردازش اطلاعات دارد و مطالب خوانده شده بهتر در حافظه تثبیت می گردد. لذا مطالب برای مدت طولانی تری در حافظه باقی می ماند. در واقع این گروه معتقدند از آنجا که در هنگام خواب مطلب یا اطلاعات جدید دیگری وارد حافظه نمی شود لذا فرصت کافی برای پردازش اطلاعات وارده است.
آنان معتقدند با این روش مطالب خوانده شده بهتر به خاطر سپرده می شوند و کمتر فراموش می گردند، زیرا خواب فرصتی بسیار مناسب برای ماندگاری آنها در حافظه است.
گروهی که مطالعه در صبح زود را پیشنهاد می کنند عقیده دارند که یادگیری نیاز به مغز آماده وسر حال و بدون خستگی دارد . این عده معتقدند با مغز خسته نمی توان چیزی را به درستی آموخت. در واقع اصل را بر آمادگی مغز می دانند.میگنا دات آی آر.اینان بر این عقیده هستند که چون در شب مغز استراحت کرده و شخص خستگی ذهنی ندارد لذا هنگام صبح آمادگی بیشتری برای یادگیری دارد و آنچه در صبح خوانده شود بهتر در حافظه باقی می ماند، به همین دلیل مطالعه در اوایل صبح را پیشنهاد می کنند.
تفاوت صبح زود با آخر شب
اخیرا عده ای از محققین نظره ای داده اند مبنی بر این که ساعات بین 8/30 تا 6/30 بعد از ظهر بهترین زمان برای مطالعه است. این پژوهشگران می گویند: علم جدید می گوید در هر ساعت از شبانه روز انسان استعداد و توانایی خاصی دارد. طبق عقاید قبلی پزشکان انسان طی ساعات مختلف شبانه روز در یک حالت تعادل پایدار به سر می برد
روش مطالعه PQRST
در این مقاله سعی بر این است که پس از آموزش روش صحیح مطالعه، دانش آموزان عزیز بتوانند از ابتدای سال تحصیلی، هدفمند و مؤثر به یادگیری دروس پرداخته و نتایج بهتری را از آن خود سازند.
تاکنون روشهای مختلفی جهت مطالعه کتاب های درسی توصیه شده است، یکی از بهترین روشهای پیشنهادی روش (PQRST) است، که یک تکنیک مفید، موثر و سازمان یافته است. استفاده از این روش، از آن جهت توصیه می‌شود که می‌تواند، توانایی فراگیرنده را برای مطالعه، به خاطر سپاری و یادآوری مطالب درسی افزایش دهد.
ادامه مطلب را مطالعه فرماید
ادامه مطلب ...تمرین هایی برای استراحت موثر هنگام مطالعه و آزمون
۱. استراحت چشم ها:
صورت خود را به طرف دیوار برگردانید یا به بیرون از پنجره نگاه کنید(هرکدام کمتر جلب توجه می کند) چشم هایتان را ببندید و مردمک چشم خود را به طرف بالا برگردانید و دو نفس عمیق بکشید.
2. حرکت دستها:
بازوهایتان را کنار خود قرار دهید. دست ها به طرف جلو حالا دست هایتان را تا حد امکان به عقب کشیده آنها را محکم نگه دارید و تا 20 بشمارید سپس دست خود را آزاد کنید
3. چرخش گردن به اطراف:
سرتان را چندین بار دایره وار بگردانید سپس بر عکس عمل کنید
4. استراحت کوتاه ذهنی:
چشم هایتان را ببندید و خود را در یک مکان دلخواه درنظر آورید. کوهستان، جنگل و ...
روش مـردر ( MURDER)
روش جدیدتر مطالعه یادگیری روش مردر نام دارد مردر از حرف اول شش مرحله ی آن تشکیل یافته است 1- حال و هوا 2- درک فهم 3- یاد آوری 4- کشف 5- بسط گسترش 6- مرورو پاسخ دادن .
حال و هــوا (Mood)
منظور این است که پیش از شروع به مطالعه و یادگیری حال و هوای آن را پیدا کنید ، یعنی سرحال و آماده ی یاد گرفتن باشید و تا پایان مطالعه آن حالت را حفظ کنید برای این منظور ، سعی کنید با ایجاد حالت آرمیدگی عضلانی بر اضطراب خوب غلبه کنید همچنین افکار مثبت را جانشین افکار منفی و شک و گمان های بیهوده سازی از تخیلات مثبت سود ببرید به طور کلی ، در مرحله ی حال و هوا باید زمینه را برای مطالعه ی مؤثر آماده کنید.
درک و فهـم (Understand):
در این مرحله بکوشید تا آنجا که ممکن است مطالبی را که می خوانید به طور عمیق درک کنید از کم و کیف درک و فهم خود آگاه شوید و بخش هایی را کـه خوب نمی فهمید با علامت گذاشتن مشخص کنید تا در مراحل بعدی مجدداً به سراغ آنها بروید.
یـادآوری (Recall):
آنچه را که در مرحله ی قبل خوانده و فهمیده اید به یاد آورید در این مرحله از راهبردهای تفسیر ، تخیل مفاهیم استفاده کنید ، گوئتز ، الکساندر و آش ( 1992 ) ، در رابطه با این مرحله از روش مردر گفته اند ،(( یاد گیرنده نه تنها آن چه را که خوانده است به یاد می آورد بلکه آن را از طریق تفسیر ، تخیل و تحلیل به مفاهیم کلیدی تغییر شکل می دهد).
کشف و هضــم (Detect and Digest):
در این مرحله، به قسمت هایی که در مرحلة یک خواندید و نفهمیدید مراجعه کنید و به یادگیری سازمان آنها بپردازید این باز از راهبردهای دیگری به جز آن چه قبلاً به کار بستید استفاده کنید مطالب پیچیده را به اجزای ساده تر تجزیه کنید و از منابع معتبر ، مانند فرهنگ لغات ، کتاب های دیگر و معلمان کمک بگیرید .
بسط و گستــرش (Expand):
مطالبی را که می خوانید بسط و گسترش دهید ، یعنی به آنها شاخ و برگ بدهید و آنها را به مطالبی که قبلاً آموخته اید ربط دهید سئوال هایی نظیر سوال های زیر را از خود بپرسید اگر به نویسنده دسترسی داشتید چه سوال هایی از او می پرسیدید؟ چگونه می توانید از اطلاعـــاتی که کسب می کنید در عمل استفاده نمایید؟ چگونه می توانید مطالبی را که می خوانید برای کسانی دیگر قابل فهم تر و قابل توجه تر سازید؟
مرور و پاسخ دادن(Reviw and Respond):
مرور و پاسخ دادن آخرین مرحله ی روش مردراست مرور کردن مطالب خوانده شده به قصد تعیین کم و کسرهای احتمالی یادگیری و کوشش در جهت رفع نواقص از مراحل مهم همة روشهای یادگیری از جمله روش حاضر است فعالیت اصلی مرور کردن به یاد آوردن اموخته ها ، توجه به نکات مهم ، و سعی در پاسخ دادن به سوال های قبلاً طرح شده ، و تمرکز کردن بر هدفهای یادگیری است مرحلة مرور کردن معمولاً پس از آن که دانش آموزان یا دانشجویان در امتحان یا آزمون مطالبی که خوانده اید ، شرکت کرده اند انجام می شود نتایج آزمون ، باید به صورت باز خورد در مورد اثر بخشی مراحل قبلی مورد استفاده قرار گیرد هدف عمده ی این مرحله از یادگیری باید رفع نواقص راهبردهای مطالعه برای کار بردهای آتی باشد پژوهش های انجام شده در رابطه با روش مردر تأثیر مثبت آن را بر بهبود یادگیری نشان داده اند از جمله دانسرو (1985) چند تحقیق را ذکر کرده است که اثر بخشی برنامه های آموزشی مبتنی بر روش مردر را بر افزایش توانایی کسب و استفاده از دانش در افراد نشان می دهد .
منبع:اینترنت
روانشناسی پرورشی دکتر سیف
چند نکته ی کلی برای کارآمدی بهتر مطالعه ی مطالب درسی
1- در فواصل زمانی کوتاه اما پیوسته درس بخوانید:
آمار نشان داده که ذهن انسان در زمان های کوتاه و مکرر بسیار متمرکزتر از زمان های طولانی عمل می کند. بنابراین حتی اگر فقط ده دقیقه برای درس خواندن فرصت دارید، آن را به فواصل زمانی کوتاهتر تقسیم کنید. همچنین بهتر است پس از هر ده دقیقه درس خواندن به خودتان استراحت بدهید.
از آنجا که مغز انسان به منظور "ساخت پروتئین" و تجدید نیرو به زمان نیازمند است، این روش کارایی بسیاری دارد. زمان استراحت به مغز فرصت جذب آموخته ها را می دهد، در مقابل درس خواندن برای مدت زمان طولانی نه تنها کسالت آور است، بلکه باعث خستگی، ایجاد استرس و گیج شدن می شود، در نتیجه قدرت یادگیری را کاهش می دهد.
2- با خیالی آسوده استراحت کنید:
اگر زمان شما اجازه می دهد به منظور تجدید قوا، یک روز کامل را به استراحت بگذرانید. (مثلا" هر یک ماه یکبار ، مخصوصا" بعد از دادن یک آزمون آزمایشی ، یک استراحت یک روزه یا نصفه روزه ، به خود بدهید.)با این کار ممکن است احساس عذاب وجدان کنید و مرتبا با خود بگوئید : "باید امروز را هم درس می خواندم" و زمان گرانبهایی را که به استراحت تخصیص داده اید، با استرس سپری کنید. اما همانطور که در بالا اشاره شد، فراموش نکنید که در حالت استرس مغز اطلاعات جدید را جذب نمی کند. یک روز را به فراغت بگذرانید و احساس بدی از درس نخواندن خود نداشته باشید. فقط سعی کنید در این یک روز بیشتر به فعالیتهای مورد علاقه و خواب بپردازید . کمتر فعالیت ذهنی سنگین ، مثل شرکت در بحثهای سیاسی یا دیدن چند فیلم سینمایی فلسفی و ... بپردازید . بیشتر به فعالیتهای سبک بدنی و ورزشی و نشاط آور بپردازید.
اولویت بندی
برای ایجاد عادت توجه و تمرکز بر روی مهمترین کارها، به سه ویژگی نیاز دارید. این سه ویژگی عبارتند از: تصمیم گیری، انضباط و اراده.
اول باید تصمیم بگیرید که عادت به انجام رساندن کارها را در خود ایجاد کنید. دوم این که خودتان را منضبط کنید تا اصول لازم برای این عادت را آن قدر تمرین کنید تا برآن مسلط شوید و در نهایت هر کاری که براساس این اصول باید انجام دهید را با استفاده از نیروی اراده تقویت کنید تا این عادت استمرار و ثبات خود را پیدا کرده و به جزء جدانشدنی شخصیت شما تبدیل شود. تصویر ذهنی که از خودتان دارید تأثیر زیادی بر رفتار شما دارد. خودتان را به صورت فردی که میخواهید در آینده باشید مجسم کنید.جالب است بدانید که هر دقیقه وقتی که صرف برنامهریزی میکنید، معادل ده دقیقه وقت در حین انجام کار صرفه جویی میکنید. نسبت به کار خود خوش بین باشید چرا که فرد خوش بین به نکات مثبت توجه میکند و در هر شکست یا مشکلی به دنبال گرفتن درسی با ارزش است و همیشه برای هر مشکل در جست و جوی راه حل مناسبی است.
رمز موفقیت در استفاده از روش (کار روی یک پروژه در ساعت معین) این است که برای هر روز از قبل برنامهریزی کنید و به هر کار یا فعالیتی زمانی با مدت معین اختصاص دهید. اگر کارها را مرحله به مرحله انجام دهید آنگاه خواهید توانست که بزرگترین کارها را انجام دهید.
مطالعه موثر
زمان مطالعه نیز عامل مهمی است که در میزان بهرهگیری شما از مطالعه، مؤثر است. زمان ماطلعه موضوعی فردی است و به شرایط فیزیکی و روانی شخص بستگی دارد. هر فرد باید با توجه به شناختی که از تواناییها و عادتهای خود دارد، بهترین زمان را برای مطالعه خود انتخاب کند تا بیشترین بهره را از آن ببرد.
موضوع مهم دیگر در بحث مطالعهی مؤثر، توجه کامل ذهن به موضوع مورد مطالعه یا همان تمرکز حواس است که لازمهی آن، همان علاقهمندی به موضوع مطالعه است. توجه به لذتهای نهایی و پذیرش دشواری مسیر، علاقهمندی و به دنبال آن تمرکز ما را افزایش میدهد.